<p>Dijital Mecralar Komisyonu&#39;nun bug&uuml;n TBMM&#39;de yapılan toplantısına katılan TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı, &quot;Dijital mecralar, sorunlar ve beklentiler&quot; konulu bir konuşma yaptı.&nbsp; Komisyon Başkanlığını Hatay Milletvekili Do&ccedil;. Dr. H&uuml;seyin Yayman&#39;ın yaptığı toplantı, &ccedil;eşitli partilerden 17 milletvekilinin katılımıyla ger&ccedil;ekleşti.<br /> <br /> T&uuml;rkiye genelinde faaliyet g&ouml;steren 9 gazeteciler federasyonu, 86 gazeteciler cemiyeti ve basın meslek kuruluşu adına konuşan TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı, konuşmasında şu g&ouml;r&uuml;şlere yer verdi;<br /> <br /> &quot;Teknolojide yaşanan hızlı ilerlemenin paralelinde, b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyanın değiştiği ve d&ouml;n&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; bir s&uuml;re&ccedil; yaşıyoruz. İnanılmaz bir hızla ger&ccedil;ekleşen bu s&uuml;re&ccedil; ekonomik, siyasi ve teknolojik gelişmeleri beraberinde getiriyor.<br /> <br /> Bu gelişmelerden yakından etkilenen medya sekt&ouml;r&uuml; de, &ouml;zellikle son &ccedil;eyrek asırda &ouml;nemli bir değişim ve d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m s&uuml;recine girmiş, ancak zaman i&ccedil;inde değişimlere paralel olarak yaşanan sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;mlenmesi bir yana, birbiri &uuml;zerine eklenmesiyle g&uuml;n&uuml;m&uuml;zde adeta kaderine terk edilmiştir.&nbsp;</p> <p><img alt="" height="487" src="https://larende.com/resimler/2022-1/13/128471701188234.gif" width="900" /></p> <p>Sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;zde yaşanan sorunlar &ouml;nem sırasına alınamayacak kadar b&uuml;y&uuml;k, karmaşık ve birbirini etkileyen niteliktedir.<br /> <br /> Medya Sekt&ouml;r&uuml;, ekonomik sorunların yanı sıra yasal d&uuml;zenleme eksiklikleri, basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;, yetişmiş eleman sıkıntısı, teknik altyapı, istihdam ve etik değerlerin farkında olmadan ya da bilerek &ouml;telenmesi gibi sorunlarla karşı karşıyadır.<br /> <br /> Bu toplantıda medya sekt&ouml;r&uuml;nde yaşadığımız b&uuml;t&uuml;n sorunlara ve detaylarına değinmek yerine, bu sorunlardan dijital mecralara ilişkin olanları sizler i&ccedil;in &ouml;zetlemek istiyorum.&nbsp;Bu kapsamda ilk olarak internet&nbsp; yasasının eksikliğini dikkatlerinize sunuyorum.&nbsp;Teknolojinin hızla gelişimi ve internet ağının hemen hemen her noktaya ulaşması ile birlikte, internet haberciliği hem b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyada, hem de &uuml;lkemizde b&uuml;y&uuml;k bir gelişim g&ouml;sterdi. Sekt&ouml;rde istihdam sağlayan gazete ve televizyonlarla eşdeğer habercilik yapan kurumsal internet haber sitelerinin yanında, internet deyimiyle &ldquo;kopyala yapıştır&rdquo; kolaycılığından &ouml;teye gitmeyen haber siteleri de maalesef yer almaktadır.<br /> <br /> Yasal boşluktan kaynaklanan sorunlar, her ge&ccedil;en g&uuml;n daha da artmaktadır. İnternet medyasının yayıncılık, konusunda acil d&uuml;zenlemeye ihtiyacı vardır. Bu kurumlarda habercilik yapan meslektaşlarımız da yapılacak d&uuml;zenlemeyle gazeteci sayılmalıdır.İstihdam sağlayan, ger&ccedil;ek anlamda habercilik yapan ve kurumsallaşan internet haber siteleri, Basın İlan Kurumu&rsquo;na yeni ek kaynak bulunarak desteklenmelidir.</p> <p>Bu ger&ccedil;ekleştiği takdirde; Genel Kurul &Uuml;yesi olduğum i&ccedil;in yakından takip ettiğim Basın İlan Kurumu&rsquo;nun teknik altyapısı, internet sitelerine ilan ve reklam sevkini şimdiden ger&ccedil;ekleştirebilecek donanıma sahiptir.<br /> Basın İlan Kurumu aracılığıyla yayınlanan b&uuml;t&uuml;n ilanlar,&nbsp; hali hazırda T&uuml;rkiye genelinde bine yakın yaygın ve yerel gazetenin internet sitesine entegre edilmiş &ldquo;dijital ilan panosunda&rdquo; yayımlanmaktadır.&nbsp; T&uuml;rkiye&rsquo;nin resmi ilan portalı olan &ldquo;ilan.gov.tr&rdquo; ile entegre &ccedil;alışan sistem sayesinde resmi ilanlar, gazetelerin basılı n&uuml;shalarının yanı sıra, gazetelerin internet sitelerinde de milyonlarca kişiye erişmektedir.<br /> <br /> Bu dijital entegrasyon sayesinde resmi ilanlar&nbsp; daha &ccedil;ok g&ouml;r&uuml;n&uuml;r hale gelmiştir.&nbsp; Bu sayede Resmi ilanın yayınlanmasından beklenilen kamu menfaati de en &uuml;st seviyeye &ccedil;ıkmıştır.&nbsp;&nbsp;<br /> Tıpkı gazetelerde olduğu gibi radyo ve televizyonlar ile internet haber siteleri i&ccedil;in de basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml; kapsamında &ldquo;D&uuml;zenleme, Destekleme ve Denetlemeyi&rdquo; kapsayan &ldquo;3D&rdquo; Kuralı hakim kılınmalıdır. Sekt&ouml;rde yapılacak olan bu &ccedil;alışmalar sonucu toplumun ihtiyacı olan tarafsız haberciliğin ger&ccedil;ekleşmesi sağlanırken, &ouml;zel hayatın gizliliğinin ihlali, şantaj habercilik, cevap ve d&uuml;zeltme haklarının korunması gibi sorunlu alanlara &ccedil;&ouml;z&uuml;m bulunacaktır.<br /> <br /> &Ouml;te yandan cari a&ccedil;ığa olumsuz katkı sağlayan ve uluslararası dijital platformlara ve sitelere akan milli kaynaklar da b&ouml;ylece vergilendirilebilecek, kontrol altına alınabilecektir. Bu konuda kapsamlı bir &ldquo;İnternet Yasası&rdquo; veya &ldquo;Sosyal Medya Yasası&rdquo; hazırlıkları yapıldığı konusu g&uuml;ndemde olmasına karşın, basın meslek &ouml;rg&uuml;tleri ve basın kuruluşları gelişmelerden habersiz kalmaktadır. Yasa taslağı TBMM&rsquo;ye getirilmeden &ouml;nce taraflar yasanın detayları konusunda bilgilendirilmeli, g&ouml;r&uuml;ş ve &ouml;nerileri mutlaka dikkate alınmalıdır.&nbsp;<br /> <br /> Yıllardır beklenen İnternet Yasası, son d&ouml;nemde g&uuml;ndeme gelen &ldquo;sosyal medya&rdquo; d&uuml;zenlemesinin g&ouml;lgesinde kalmamalı, internet ortamında faaliyet g&ouml;steren basın kuruluşlarının ve bu kurumlarda g&ouml;rev yapan meslektaşlarımızın sorunları zaman ge&ccedil;irilmeden &ccedil;&ouml;z&uuml;mlenmelidir. Bu kapsamda İnternet Gazeteciliği yapan muhabir, foto muhabiri, kameraman ve edit&ouml;r arkadaşlarımızın &ldquo;Basın kartı&rdquo; alması sağlanmalıdır.<br /> <br /> Sosyal medyaya y&ouml;nelik yasa da &ccedil;ok dikkatli hazırlanmalı, ifade ve basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;n&uuml; yasaklayıcı değil,&nbsp; kişi hak ve &ouml;zg&uuml;rl&uuml;klerini savunan nitelikte maddeler i&ccedil;ermelidir.&nbsp;Yukarıda &ouml;zetlemeye &ccedil;alıştığım dijital mecralardaki haberciliğe ve etik anlayışına ilişkin sorunlar, aslında mesleğimizin diğer mecralarını da kapsamaktadır. Bu nedenle T&uuml;rk basını 2022 yılına girdiğimiz bu g&uuml;nlerde, gazetecilik mesleğini ve bu mesleği kimlerin yapabileceğini d&uuml;zenleyen &lsquo;Gazetecilik Meslek Yasası&rsquo;na acilen ihtiya&ccedil; duymaktadır.<br /> <br /> Bilindiği gibi bu yasanın ilk adımı 5311 Sayılı Basın Birliği Yasası&rsquo;dır. Basın Birliği Yasası 28 Haziran 1938 tarihinde yayınlanarak y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe girmiştir.&nbsp; T&uuml;rk basınına &ldquo;meslek odası&rdquo; d&uuml;zenini getirmek &uuml;zere &ccedil;ıkarılan Basın Birliği Yasası, ne yazık ki sadece 8 yıl y&uuml;r&uuml;rl&uuml;kte kalmıştır.<br /> Gerek şube kongrelerinin zamanında yapılamaması, gerekse pek &ccedil;ok b&ouml;lgede gazete sahiplerinin toplantılara katılıp, kurulan komisyonlarda g&ouml;rev almaması nedeniyle yasa sadece Anadolu Ajansı&rsquo;nda uygulanabilmiştir. Ardından ortaya &ccedil;ıkan politik &ccedil;ekişmeler nedeniyle &ldquo;mesleği yerine getirmek i&ccedil;in Birliğe zorunlu &uuml;ye olmayı&rdquo; gerektiren yasa, ne yazık ki 18 Haziran 1946&rsquo;da y&uuml;r&uuml;rl&uuml;kten kaldırılmıştır.<br /> <br /> G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde b&ouml;yle bir yasa olmayınca dileyen herkes, eğitimine ve bilgi birikimine bakılmaksızın &ouml;zellikle dijital medya kurumlarında &ldquo;gazeteciyim&rdquo; diyerek mesleğe başlayabilmektedir. Oysa gazetecilik/habercilik, &ouml;zel eğitim gerektiren bir meslektir. Buna karşın mesleğe girişte gazetecilik alanında eğitim g&ouml;rm&uuml;ş olma şartı bulunmamaktadır. Gazetecilik yapmak isteyen bir kimse, eğitim seviyesi ne olursa olsun işe girebilmekte, meslekte rahatlıkla y&uuml;kselebilmektedir.<br /> Basın kuruluşları, hatta hi&ccedil;bir kaydı olmayan internet haber siteleri, yoldan ge&ccedil;en herhangi birini, eline bir fotoğraf makinesi &ndash; cep telefonu vererek istihdam edebilmektedir. Bunun bir nedeni de ucuz işg&uuml;c&uuml; kullanımıdır.</p> <p>Bu durum, basın mesleğini her t&uuml;rl&uuml; istismara a&ccedil;ık hale getirmektedir. Daha da &uuml;z&uuml;c&uuml;s&uuml; habercilik, &ouml;zellikle dijital medyada tehdit ve şantaj aracı olarak kullanılmaktadır. İşin acısı; bu t&uuml;r insanları basın mesleğinden uzaklaştıracak herhangi bir yasal d&uuml;zenleme bulunmamaktadır.<br /> &lsquo;Gazetecilik Meslek Yasası&rsquo; olmamasının sonucu olarak; adı &ldquo;gazeteci&rdquo; olan ama mesleğimizi &ccedil;ıkarları i&ccedil;in kullanmaktan başka niyeti olmayan kişilerin &ccedil;irkin ilişkilerine tanık olmaktayız.<br /> Sekt&ouml;rde &ldquo;adına gazeteci&rdquo; diyen ama gazetecilik değil, kirli &ccedil;ıkar ilişkilerinin odağı olan bu insanlar basın mesleğini kirletmekte, toplumda mesleğimizin g&uuml;venilirliğini d&uuml;ş&uuml;rmektedir. Bu s&ouml;zde gazeteciler, siyaset&ccedil;ilerle, sanayici ve iş insanlarıyla, hatta kanundışı kişilerle i&ccedil;li dışlı ilişkilere girmekte, r&uuml;şvet almakta, kişisel &ccedil;ıkarları uğruna basın mesleğinin onurunu ayaklar altına almaktan &ccedil;ekinmemektedir.<br /> <br /> Gazetecilik mesleğinde bu &ccedil;arpık durumu ortadan kaldırmak i&ccedil;in, gazetecilik mesleğini ve bu mesleği kimlerin yapabileceğini d&uuml;zenleyen &ldquo;&lsquo;Gazetecilik Meslek Yasası&quot; teknolojik gelişmeler de g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alınıp, dijital medyayı da kapsayacak şekilde yeniden &ccedil;ıkarılmalıdır.<br /> B&ouml;yle bir d&uuml;zenleme fikir &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;n&uuml; kısıtlayıcı değil, tam tersine haber alma &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;n&uuml; ger&ccedil;ek anlamda hayata ge&ccedil;irmeyi sağlayıcı nitelikte olmalıdır.<br /> <br /> Siyaset&ccedil;ilerin, b&uuml;rokratların, hukuk&ccedil;uların, akademisyenlerin ve basın meslek kuruluşu temsilcilerinin katılımıyla &ccedil;alışma grupları oluşturularak Gazetecilik Meslek Yasası &uuml;lkemize mutlaka kazandırılmalıdır. Hem &uuml;lkemizde, hem de t&uuml;m d&uuml;nyada dijital mecraları da kapsayan Medya Sekt&ouml;r&uuml;ndeki sorunların temelinde, ekonomik nedenler yer alıyor. Ekonomik olarak arkasında herhangi bir destek olmadan ayakta kalamayan medya kuruluşları, b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyada, maalesef siyasi ve ekonomik g&uuml;&ccedil; odaklarının, illegal yapılanmaların, değerleri istismar eden &ccedil;evrelerin ve buna benzer g&uuml;c&uuml; elinde bulundurmak isteyen &ccedil;ıkar gruplarının kontrol&uuml;ne boyun eğmek zorunda kalıyor.<br /> <br /> Siyaset ve ticaret ile yakından ilişkili bir meslek olan gazeteciliğin icrasında, siyaset ve ticaretin yayınları y&ouml;nlendirmesine izin verilmemelidir. Gelişmiş demokrasilerin olmazsa olmazı konumunda yer alan ve kuvvetler ayrılığı prensibiyle ger&ccedil;ekleşen &uuml;lke y&ouml;netimlerinin 4. g&uuml;c&uuml; olarak kabul edilen medya, ger&ccedil;ek anlamda işlevini yerine getirebilmek i&ccedil;in ekonomik bağımsızlığını sağlamak zorundadır. Dijital mecralarda yayıncılık yapan medya kuruluşları da bu kapsamda değerlendirilmelidir. Dijital Medyanın, siyasal iktidar ve devlet kurumları da d&acirc;hil olmak &uuml;zere hi&ccedil;bir g&uuml;&ccedil; odağının kontrol&uuml;nde olmadan yaşamını s&uuml;rd&uuml;rmesini sağlayacak d&uuml;zenlemelerin yapılması, demokrasinin gelişmesi ve yerleşmesi i&ccedil;in zorunluluktur.<br /> Bu nedenle, dijital medyanın ekonomik bağımsızlığını sağlayacak d&uuml;zenlemeler yapılmalı, hem medya kuruluşları, hem de bu kuruluşlarda &ccedil;alışan basın emek&ccedil;ileri ekonomik baskıdan kurtarılmalıdır. B&ouml;yle bir d&uuml;zenlemeyle ekonomik bağımsızlığını kazanacak olan medya kuruluşları, herhangi bir kişi veya g&uuml;&ccedil; odağının kontrol&uuml;nde olmadan, &ouml;zg&uuml;rce yayıncılık yapacak, topluma ve &uuml;lkeye ger&ccedil;ek anlamda hizmet eder hale gelecektir.</p> <p><img alt="" height="600" src="https://larende.com/resimler/2022-1/13/1132881583323592.gif" width="900" /><br /> <br /> <strong>KISA VE UZUN VADELİ &Ccedil;&Ouml;Z&Uuml;M &Ouml;NERİLERİMİZ:</strong><br /> Kısa ve uzun vadede alınması ve belli bir eylem planı &ccedil;er&ccedil;evesinde yaşama ge&ccedil;irilmesi gereken &ouml;nlemler:<br /> 1) Medya sekt&ouml;r&uuml;nde faaliyet g&ouml;steren gazete, televizyon, radyo ve kurumsal internet haber siteleri i&ccedil;in kamu bankalarınca &ldquo;kredi&rdquo; sağlanmalıdır. Medya kuruluşlarına banka sicil durumuna bakılmaksızın faizsiz kredi verilmelidir.<br /> 2) Medya kuruluşlarının birikmiş SGK ile diğer vergilerinde indirim yapılmalı, indirim sonrası hesaplanacak bor&ccedil; taksitlendirilmelidir.<br /> 3) Gazete, televizyon, radyo ve kurumsal internet haber sitelerinde g&ouml;rev yapan basın &ccedil;alışanlarına ve diğer basın kartı sahibi gazetecilere faizsiz kredi verilmelidir.<br /> 4) Televizyon kuruluşlarından alınan uydu bedellerinde indirim yapılarak TL&rsquo;ye &ccedil;evrilmeli, taksitlendirilmeli, RT&Uuml;K payları d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lerek, bir s&uuml;re alınmamalıdır. T&uuml;m RT&Uuml;K &ouml;demeleri en az bir yıl &ouml;telenmeli, mevcut bor&ccedil;ların faizleri sıfırlanarak 72 aya varan vade ile yapılandırılmalıdır. Zorunlu yayınlanan kamu spotları &uuml;cretlendirilmelidir.<br /> &nbsp;5) Dijital medya dahil t&uuml;m yerel basın kuruluşları, belediyeler ve kamu kurumları tarafından ilan ve reklamlarla desteklenmeli; THY, Vakıfbank, Ziraat Bankası ve kamu ilanları yerel medyaya y&ouml;nlendirilmeli, ayrıca bakanlıklar &uuml;cretli Kamu Spotu ve zorunlu yayın desteği vermelidir.<br /> 6) Gazete, radyo-televizyonlar ya da dijital mecra ayırımı yapılmaksızın t&uuml;m medya sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n sarf malzemelerinde KDV sıfırlanmalıdır.<br /> &nbsp;7) Gazete, radyo-televizyonlar ya da dijital mecra ayırımı yapılmaksızın t&uuml;m medya sekt&ouml;r&uuml;ne indirimli enerji desteği sağlanmalıdır.<br /> &nbsp;8) Kalkınma Ajansları destekleri a&ccedil;ısından kurumsal dijital medya kuruluşları sivil toplum &ouml;rg&uuml;t&uuml; stat&uuml;s&uuml;nde değerlendirilmelidir. B&ouml;ylece ajansların vereceği destek dilimi artırılmalıdır.<br /> &nbsp;9) Medya Sekt&ouml;r&uuml;&rsquo;n&uuml;n i&ccedil;inde bulunduğu sorunların kısa, orta ve uzun vadede &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;ne d&ouml;n&uuml;k Acil &Ouml;nlem Paketi a&ccedil;ıklanmalıdır. Paket i&ccedil;eriğine ilişkin sekt&ouml;r&uuml;n ve &uuml;niversitelerin de i&ccedil;inde bulunduğu bir Şura toplanmalıdır.<br /> 10) Gazeteler, radyo-televizyonlar ile internet sitelerinin basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;kleri de g&ouml;z &ouml;n&uuml;ne alınarak d&uuml;zenleme, destekleme, denetleme esasına g&ouml;re ele alındığı bir sistem oluşturulmalı, İlan Kurumu tesis edilmeli, Hazine, KOSGEB, İŞKUR ve Kalkınma Ajansı Destekleri sağlanmalı hibe verilmelidir.<br /> 11) Dijital medya kurumlarında &ccedil;alışanların gazeteci sayılmasını sağlayacak d&uuml;zenlemenin de i&ccedil;inde olduğu İnternet Yasası ve Basın Meslek Yasası zaman ge&ccedil;irilmeden &ccedil;ıkarılmalıdır.&nbsp;&nbsp;<br /> Son &ccedil;eyrek asırda ekonomik, siyasi ve teknolojik gelişmelerden yakından etkilenen medya sekt&ouml;r&uuml; &ouml;nemli bir değişim ve d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m s&uuml;recine girmiş, sayısız dijital medya kurumu kurulmuş ve &uuml;lke geneline yayılmış, ancak bu s&uuml;recin getirdiği karmaşık ve birbirini etkileyen sorunlar &ccedil;&ouml;z&uuml;ms&uuml;z kalmıştır.<br /> <br /> G&uuml;n&uuml;m&uuml;zde dijital platformları da kapsayan Medya Sekt&ouml;r&uuml;, ekonomik sorunların yanı sıra yasal d&uuml;zenleme eksiklikleri, basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;, yetişmiş eleman sıkıntısı, teknik altyapı, istihdam ve etik gibi sorunlarla karşı karşıyadır.<br /> <br /> Bu sorunlar tek bir kişi veya kurumun tek başına &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;reteceği basitlikte olmayıp, toplumumuzu oluşturan t&uuml;m tarafların desteği ve &ccedil;abasıyla ele alınacak kapsamdadır.&nbsp;&nbsp;<br /> &Ouml;nerimiz; siyaset&ccedil;ilerden, hukuk&ccedil;ulardan, b&uuml;rokratlardan, akademisyenlerden, medya kuruluşlarından ve basın meslek &ouml;rg&uuml;tlerinden temsilcilerin bir araya gelmesi, ortak akıl oluşturulmasını ama&ccedil;layan toplantılarda dijital platformlar da dahil medya sekt&ouml;r&uuml;yle ilgili konuları b&uuml;t&uuml;n detaylarıyla ele alması, &ccedil;&ouml;z&uuml;m &ouml;nerileri &uuml;retilmesi ve bu &ouml;nerilerin gerekli yasal d&uuml;zenlemelerle T&uuml;rkiye&#39;ye kazandırılmasıdır.&quot;<br /> <br /> TGK Genel Başkan Yardımcısı&nbsp; Sefa &Ouml;zdemir ile TGK Genel Koordinat&ouml;r&uuml; Sinan Tun&ccedil;&#39;un da katıldığı komisyon toplantısında, Anadolu Yayıncılar Birliği Başkanı Sinan Burhan da dijital mecra ile ilgili konuşma yaptı.</p>