Yasa açık ve nettir; yazıldığı gibi okumak,
okunduğu şekli ile anlamak gerekir. Anlamak istenildiği gibi
okumak doğru değildir.
Günlerdir asılsız haber ve algı operasyonlarıyla kamuoyunu meşgul eden, ülke gündemine oturan teklif TBMM Genel Kurulunda 14/4/2020 tarihinde kabul edildi. Bu kanunla başta 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 11 farklı kanunda değişiklik yapıldı. Öncesi ve sonrasına Kanun ile ilgisi olmayan, tamamen kişisel yorumlar içeren haberler ve sosyal medya paylaşımlarına itibar edilmemelidir. Karışıklığa neden olan ideolojik siyasi saiklerle yapılan yorumlarla muğlak- gri alan oluşturulmaya çalışılmaktadır. Kanun yanlıştır, doğrudur demiyorum, Açık ve Nettir. Yazıldığı gibi okumak, okunduğu şekli ile anlamak gerekir. Anlamak istenildiği gibi okumak kanun metinden ayrılarak toplumsal uzlaşı olmayan bambaşka konularla harmanlayıp, yorumlarla ifade etmek insanı hukuktan uzaklaştırır.
Herkesin malumu tartışmaların çerçevesi cinsel suçlar (ekteki
tablo açıklıyor), tutuklular (infaz kanununda yapılan değişiklik, yargılaması başlayacak
olan ve devam eden tutuklu sanıkları kapsamaz, tutukluların yargılanmadan, ceza
almadan dışarı çıkması af kanunu ile cezasının belirli bir kısmını çekmiş hükümlünün
şartlı çıkması infaz kanunu ile ilgilidir), odağı düşünce ve fikir özgürlüğüne dayandırılan
suçlardır. Evet, kimsenin düşüncesine gem vuramayız, ülkemizde düşünce özgürlüğü
vardır ama ?düşünmek başka, konuşmak başka.? Eğer ki düşünceyi
ifade etme özgürlüğü, (açıktan veya ima ederek) bölücülük ve terör propaganda
aracı olarak kullanılır ve milli değerlerimize dokunursa SINIRLANIR. Daha açık
ifade etmek gerekirse toplumun hangi meslek grubundan olursa olsun, hangi etnik
kökene, guruba, cemaate, derneğe vakfa aidiyeti olursa olsun, hangi inanca
sahip olursa olsun hatta hangi ülke vatandaşı olursa olsun bir devleti devlet
yapan milli değerler hakkında söylenen menfi söz ifade özgürlüğü ile meşrulaştırılamaz.
Bu özgürlüğün sınırını ise devleti bu değerler üzerine inşa eden,
gerektiğinde bu değerler için gözünü kırpmadan canını feda eden milletin vicdanı
belirler. Buda benim şahsi görüşüm.
Günlerce tartışılarak Cumhur ittifakının oylarıyla kabul
edilen; CHP, HDP ve İPnin 237 milletvekilinin karşı
çıktığı kanunu 51 oyla reddettiklerini buradan hatırlatmak
isterim. Demek ki, her şey yazıldığı-çizildiği ve televizyonlarda görüldüğü gibi
değilmiş.
Amaç ne olursa olsun herkese selam çakılırsa, şehit
cenazesinden çıkıp terörist cenazesine gitmek zorunda kalınır. Sözün özü ?HER DÜĞÜNDE
OYNANMAYACAĞI GİBİ HER CENAZEDE DE AĞLANMAZ??
Hüküm koymak Allaha mahsus, aciz insanın yaptığı düzenlemeden
ibarettir. İnsanın hata yapması kaçınılmaz ise eleştirilmesi de kaçınılmazdır. Ancak
eleştiriler soyut iddia ve iftiralarla değil doğrudan getirilen düzenlemedeki
maddeler üzerinde yapılması insan olmanın gereğidir. Yazının buradan sonrası benim
görüşlerim değil, yasal düzenleme ile ilgilenenler devamı yazıya ve ekteki
tabloya göz atabilirler.
Yürürlüğe giren bu kanunla;
1. Ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süreler
yeniden belirlendi.
Koşullu salıverilme oranı kural olarak 2/3ten yarıya
indirildi.
Mükerrirler ve örgütlü suçlar bakımından infaz oranı 3/4ten
2/3e indirildi.
Uyuşturucu ticareti ve cinsel istismar suçları ile terör suçlarının
3/4 olan koşullu salıverilme oranları aynen muhafaza edilmektedir. Bu suçların çocuklar
tarafından işlenmesi halinde 2/3 olan koşullu salıverilme oranı da korundu.
Kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren
kasten yaralama suçu, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar ve
devlet sırlarına karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçları bakımından da
herhangi bir indirim yapılmadı.
Açık ceza infaz kurumunda bulunup da koşullu salıverilmesine
1 yıl kalan iyi halli hükümlülerin cezalarının denetimli serbestlik altında
infaz edilebileceğine ilişkin hüküm aynen muhafaza edildi.
Hükümlü, denetimli serbestlik uygulaması kapsamında yükümlülüklerini
yerine getirmez veya denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmez ise cezasını
açık ceza infaz kurumunda infaz edecek,
Denetimli serbestlik tedbiri uygulanmaya başlandıktan sonra
hükümlü hakkında alt sınırı 1 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı
bir suçtan dolayı kamu davası açılmış ise infaz hâkimi tarafından hükümlünün açık
ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilebilecek.
Geçici düzenleme uyarınca, özellikle terör suçları, uyuşturucu
ticareti suçları, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, yüzün sürekli
değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama suçu ve kadına karşı şiddet suçları,
işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak
üzere, 30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlarda, 1 yıllık denetimli serbestlik
süresi 3 yıla çıkarıldı.
30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, terör suçları,
cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme suçları ve özel hayatın
gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak üzere;
- Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile
yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresi 4 yıl
olarak uygulanacak,
- Yine maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya
kocama nedeniyle hayatlarını cezaevinde yalnız idame ettiremeyen altmışbeş yaşını
bitirmiş hükümlülerin cezası, Adalet Bakanlığının belirleyeceği Devlet
hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmek koşuluyla,
denetimli serbestlik tedbiri altında infaz edilecek.
30/3/2020 tarihine kadar suç işleyen çocuk hükümlülerin 15
yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde kaldığı 1 gün 3 gün; 18 yaşını dolduruncaya
kadar kaldığı 1 gün ise 2 gün sayılacak.
Covid-19 salgın hastalığının Ülkemizde görülmüş olması sebebiyle,
açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ile denetimli serbestlik
tedbiri uygulanan hükümlüler, 31/5/2020 tarihine kadar izinli sayılacaktır. Bu
süre, gerektiğinde Sağlık Bakanlığının önerisiyle her defasında iki ayı geçmemek
üzere Adalet Bakanlığınca 3 kez uzatılabilecektir.
Ayrıca, terör ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere, yapılan
infaz sistemi değişikliklerine bağlı olarak kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan
iyi halli bazı hükümlülerden açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına bir yıl
kalanların açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilmesine imkan tanıyan bir düzenleme
yapıldı.
Hapis cezalarının hafta sonu, geceleyin veya konutta infazına
ilişkin mevcut uygulamanın kapsamı genişletildi. Bu usuldeki 6 aylık sınır, kasıtlı
suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından
ise 3 yıla çıkarıldı.
Kadınlar ve yaşlılar için öngörülen konutta infaz usulünün
ceza sınırı artırıldı. Çocuklar da bu
usule dahil edildi.
Bu kapsamda konutta infazın sınırı;
- Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş erkek hükümlüler için 1
yıl,
- 70 yaşını bitirmiş hükümlüler için 2 yıl,
- 75 yaşını bitirmiş hükümlüler için de 4 yıl,
olarak belirlendi.
Özel infaz usulleri bazı suçlar bakımından uygulanamayacak.
5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olan hasta veya
engelli hükümlüler, Adli Tıp Kurumu raporuna bağlı olarak cezalarını konutlarında
infaz edebilecek,
Yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis
cezasına mahkum olan kadın hükümlüler de yine cezalarını konutunda infaz
edebilecekler
Diğer yandan, hamile kadınların cezası bir buçuk yıl
ertelenebilecek.
5. Hükümlülerin iyi halinin değerlendirmesi infazın tüm aşamalarında
ve 6 ayda bir yapılacak.
Hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesine
(iyi halin belirlenmesine) ilişkin esaslar yeniden belirlenmekte ve hükümlülerin
iyi hal incelemesinin infazın tüm aşamalarında yapılması sağlandı.
Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda,
en geç 6 ayda bir değerlendirmeye tabi tutulacaklar.
10 yılın üzerinde olan cezalarla terör ve kasten öldürme
gibi önemli suçlardan mahkum olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına,
denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezalarının infazına ve koşullu salıverilmelerine
ilişkin değerlendirmeleri, Cumhuriyet savcısının başkanlık edeceği genişletilmiş
bir kurul yapacak ve karar verebilecek.
Bu kurula, cezaevi izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı temsilcileri de katılacak.
İyi hâllilikle ilgili yapılan değişiklikler, 1/1/2021
tarihinden itibaren uygulanacaktır.
Açık ceza infaz kurumuna ayrılma koşulları yeniden
belirlenmekte ve önemli suçlar bakımından infaz hakiminin onayı getirilmektedir.
Zorunlu ve çok ivedi durumlarda, Cumhuriyet başsavcılığının
hapis cezasının infazına 6 ay ara verebilmesine ilişkin yetkisi, 1 yıla çıkarılmaktadı.
Ayrıca, hükümlülerin eş veya çocuklarının sürekli hastalık
veya malullükleri halinde infaza ara verilebilmesine imkan tanınmaktadı.
Çocuk hükümlülere verilebilecek ödül imkanının kapsamı genişletilmektedi.Bu
kapsamda kardeşiyle de görüşmesine imkan tanınmaktadı.
Hükümlülerin hediye kabul etme hakkı genişletilmekte ve ayrıca,
çocuk ve altmış beş yaşını tamamlamış hükümlüler ile beraberinde çocuğu bulunan
kadın hükümlüler bakımından, belirli zaman dilimi dışında da hediye alabilme
imkan sağlanmaktadı.
Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin 3 günlük
mazeret izin hakkı 7 güne çıkarılmaktadı.
Hükümlülerin mazeret iznini kullanabilmesi için ceza infaz
kurumlarında iyi halli olarak geçirmesi gereken süre kısaltılmaktadı.
Hükümlülere, hasta olan yakınlarını ziyaret edebilmesi amacıyla
verilen mazeret izin hakkı, 1 defadan 2ye çıkarılmaktadı.
Açık ve kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin salgın
hastalık halinde de kuruma ait telefon ve faks cihazından derhâl yararlandırılmasına
imkan tanındı.
Hükümlünün bakıma muhtaç çocuklarının barındırılmasına ilişkin
hükümlerin tutuklular bakımından da uygulanabilmesine imkan tanındı.
Hükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında,
geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak koşuluyla çalıştırılabilmelerine
imkan tanındı.
Hükümlünün, duruşma, sağlık, eğitim ve çalışma gibi
nedenlerle geçici olarak cezaevi dışında bulunduğu yerlerde gerçekleştirdiği
disipline aykırı eylem ve sözleri nedeniyle de disiplin yaptırımlarının
uygulanabilmesine imkan tanındı.
Hükümlü ve tutukluların cezaevinin güvenlik ve düzenini
ihlal eden bazı fiilleri disiplin yaptırımı altına alındı.
Hükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı kütüphanelerden
yararlanabilmelerine imkan sağlandı.
Elektronik cihazla takip edilebilecek şüpheli, sanık ve hükümlülerin
rızaları alınmak koşuluyla kendilerine ait cihazlar üzerinden de takip
edilebilmelerine imkan sağlandı.
Kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalıştırma yükümlülüğü altında
bulunan muhtaç durumdaki hükümlülerin bu yükümlülüğü yerine getirirken mutat
vasıta ile yaptıkları yol giderleri ve iaşe giderlerinin çalıştırıldıkları kurum
bütçesinden karşılanmasına imkan sağlandı.
7. Cezaların infazı sürecinde verilecek tüm kararların uzmanlaşmış hakimler tarafından verilmesi sağlandı.
İnfaz hakimliği kurumunun kapasitesi güçlendirilerek uzmanlaşmalarının
sağlanması ve infaza ilişkin tüm kararların bu hakimlikler tarafından verilmesi
amaçlandı.
Cumhuriyet savcısının infaza ilişkin verdiği kararlara karşı
infaz hakimliğine şikayet başvurusunda bulunulabilmesine imkan tanındı.
İnfaz Hakimliği Kanununda yapılan değişikliklerle infaz
hakimlerine verilen yeni görevlere ilişkin hükümler, 1/9/2020 tarihinden
itibaren uygulanmaya başlayacak, bu tarihe kadar ceza mahkemelerinin mevcut görev
ve yetkileri aynen devam edecektir.
Bu
kapsamda;
Yaralama
suçunun canavarca his saikiyle (örneğin; kezzap atmak suretiyle) işlenmesi hali
nitelikli haller arasına alınmakta ve suçun bu suretle işlenmesi durumunda
verilecek azami ceza 18 yıla çıkarıldı
Suç işlemek
amacıyla örgüt kurmak, yönetmek ve üye olmak ile tefecilik suçlarının cezaları artırıldı.
Yurtdışına çıkış yasağı gibi adli kontrole ilişkin bazı tedbirlerin
takibine ilişkin şekli görevler, denetimli serbestlik müdürlüğünün görevleri
arasından çıkarıldı.
Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni
olarak kabul edilmekte ve kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık imkanı getirildi.
Kaçakçılık suçlarında malın değerinin hafif veya pek hafif
olması halinde cezadan oransal bir indirim yapılması öngörülüyor.
Ayrıca, kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık
getirilerek kaçakçılık konusu malın değerinin iki katı parayı Devlet Hazinesine
ödediği takdirde cezada belli bir oranda indirim yapılması sağlanıyor.
5607 sayılı Kanunda yapılması öngörülen düzenlemeler
nedeniyle lehe değerlendirme yapılacağından bozma kararı verilmesiyle ilgili
uygulanacak usul belirlenmiştir.